«Ваджэнне Сулы». Чым прыметны вясеннi абрад?

Адным з найбольш цікавых вясенніх абрадаў на тэрыторыі сучаснай Беларусі з’яўляецца «Ваджэнне Сулы». У 2019 годзе ён нават быў ўключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей краіны. Звычайна абрад суправаджаецца песнямі, прыпеўкамі, пачастункамі і народнымі гуляннямі.

Праводзяць Сулу перш за ўсё для добрага будучага ўраджаю, моцнага здароўя ўсіх мясцовых жыхароў і каб засцерагчыся ад прыроднай стыхіі – маланкі. Сула аб’ядноўвае дзве суседнія вёскі ў Гомельскім раёне – Гадзічава і Маркавічы. Асноўныя ўдзельнікі – мясцовая моладзь. Абрадавыя дзеі, як зазвычай, выконваюць жанчыны і дзяўчаты, апранутыя ў прыгожыя самаробныя строі. У абрадзе прымаюць удзел і зусім маленькія дзеці. Яны сімвалізуюць насенне жыта, якое прарастае, дзякуючы сонечнаму цяплу і вільгаці.

Слова «Сула» ў разуменні вяскоўцаў азначае як само абрадавае дзейства, так і сукупнасць усіх яго ўдзельнікаў. Абрад праводзяць на другі дзень пасля Вялікадня (у 2024 годзе абрад адбудзецца 6 мая). Водзяць Сулу на другі дзень Вялікадня (панядзелак), распачынаючы ёю моладзевыя гулянні на вуліцы. Жанчыны і дзяўчаты ідуць у поле і заводзяць старажытныя мясцовыя карагоды – «танкі́».

Як на нашай вуліцы дзеўкі танка вадзілі,
Ой, люлі.
Прыскакаў хлопец на коніку, дай ухваціў дзеўчыну,
Ой, люлі.
Дай ухваціў дзеўчыну да за русу косаньку,
Ой, люлі.

Узяўшыся пад рукі, удзельнікі шэрагамі, у лінейным карагодзе, ідуць з адной вёскі да другой з песняй «Як ішла Сула».

Як ішла Сула дай уздоўж сяла,
Ой, і я велю, дай уздоўж сяла.
Дай сустрэла яна добра молада,
Ой, і я велю, добра моладца.
Па том моладцу некаму плакаці:
Ой, і я велю, некаму плакаці.
Мамка старая, сястра малая,
Ой, і я велю, сястра малая.
А жана млада, да як ягада.
Ой, і я велю, да як ягада
<…>

Толочные песни. Какие мелодии сопровождают давнюю традицию Подробнее

Удзельнікі Сулы водзяць «танкі́» на ўсіх скрыжаваннях дарог, якія ім трапляюцца, а рух уздоўж дарогі суправаджаюць гульнёй «Гарэпня» (гэта мясцовая назва гульні «Ручаёк», ці «Вароты») і прыпеўкамі пад гармонік.

Сабірайцеся, падружкі,
Весялей, баян, іграй!
Мы вясёлыя прыпеўкі
Прапяем пра ўраджай.

***

На палях на нашых
Будзе слаўны ўраджай.
Хто не верыць гэтаму,
Падзівіцца прыязджай.

Пры гэтым на ўсім шляху да Сулы далучаюцца ахвотныя. Завяршаецца абрадавае свята сумесным частаваннем традыцыйнымі велікоднымі стравамі і народным гуляннем.