Свята сканчэння жніва. Народныя прыкметы на Прачыстую

Прачыстая – старажытнае народнае свята, якое прысвячалася сканчэнню жніва. Людзі на нейкі час рабіліся вольнымі ад цяжкай сялянскай працы, атрымлівалі адпачынак і радаваліся ўраджаю.

Прачыстая звычайна адзначаецца 28 жніўня (15 жніўня па старому стылю). Прачыстая была сапраўдным святам ураджаю, яна падводзіла вынік працы селяніна: «Свята Прачыста – поле ўрачыста». З асаблівай жа пашанай казалі пра новы хлеб: «Прачыстая прынясе хлеба чыстага».

Статья по теме

Величать рожь. Как отмечают День Феодосии Колосяницы

Як Спас славіўся асвячэннем яблыкаў, так Прачыстая – асвячэннем хлеба. Пасвянціўшы жыта, перамешвалі яго з астатнім і адкладвалі да наступнай сяўбы, каб новае збожжа добра расло. У некаторых мясцінах таксама было прынята ў гэты дзень пячы хлеб ці каравай з новага ўраджаю зерня.

На Палессі Прачыстую называлі Зельнаю, бо асвячалі разам са збожжам «усялякія зелля». На Случчыне сустракалася такое павер'е: калі каго даймае асот, яго сцябліну трэба ўвязаць у букет, пасвянціць, прывезці назад і на полі пасадзіць – ён ужо не будзе расці. Калі ў некага атрымвалася да свята не толькі сабраць хлеб, але і пачаць заворваць, то таму хлебаробу гэта павінна было прынесці ў будучым большы ўраджай: «Да святка араць – лішнюю капу нажаць».

У народных песнях гэты дзень згадваецца ў сувязі з разнастайнымі сельскагаспадарчымі работамі.

Прачыста маці ішла зажынаці.
У чыстае поле з пшонным пірагом.
З пшонным пірагом, з залатым сярпом.
У левай руцэ пшонны піражок,
У правай руцэ залаты сярпок:
Я раз разну – я сноп нажну,
Я і два разну – я капу нажну!
Сноп ад снапа – на валовішча,
Капа ад капы – паўтараста шагоў!

Пры гэтым у нашыя часы ў кантэксце галоўнага свята ўраджаю часцей сустракаецца назва не «Прачыстая», а «Дажынкі».

Песни на дожинки. Что поют на празднике урожая? Подробнее