22 сакавіка, у дзень вясновага раўнадзенства, адзначаецца свята Саракі (Соракі). Існуе некалькі павер’яў, адкуль яно ўзялося.
У народнай этымалогіі назва дня паходзіць ад 40 мучанікаў севастыйскіх, якія пакутвалі ў Севасційскім возеры. Драматычная гісторыя распавядае пра воінаў, якія адмовіліся прынесці ахвяру ідалам. За непаслушэнства іх пад аховай пакінулі на ноч на лёдзе Севасційскага возера. Пакутуючых ад холада людзей спакушалі тым, што на беразе растоплена лазня. Адзін з сарака воінаў не вытрымаў, пабег да лазні, але памёр на парозе. Доля іншых воінаў таксама склалася не лепшым чынам, усе яны назаўтра былі забітыя.

Па іншым павер’і, у нашых шыротах у гэты дзень прыляталі з-за мора 40 зграй птушак. Таму нашы продкі называлі Саракi птушыным святам. Лічылася, что на Саракі сарока пачынае віць гняздо і прыносіць для яго 40 пруткоў. Раніцай, перад усходам сонца, хлопчыкі стараліся перакінуць цераз страху 40 трэсак – калі гэта ўдасца, то ўлетку добра будуць знаходзіцца птушыныя гнёзды.
Свае звычаі былі і ў дзяўчат: яны пераломвалі 40 дошчачак і перарывалі 40 вяровачак і шнуркоў. Прадметы, што пераломваліся і разрываліся, напэўна, сімвалізавалі сабою сілы, якімі была скавана зямля, і выкананне гэтага абраду мела сваёй мэтаю наблізіць надыход цяпла, абудзіць ад зімовага сну ўсю жывую прыроду.
Да нас зноў яна прыйшла,
Доўгачаканая вясна.
І з сабою прынясла
Святло, сонца і цяпла!
***
Жывы жаўрук
Па полі лётае,
Зярняткі збірае,
Вясну заклікае!
Гаспадыні ў гэты дзень выпякалі з цеста 40 маленькіх печываў, або іншых падобных страў у выглядзе жаўрукоў. Печаныя фігуркі птушак раздавалі дзецям, сваякам, суседзям. Таксама было прынята падкідаць іх угару, сочачы за тым, каб «птушачка» падлятала як найвышэй. Лічылася, что чым вышэй птушка падляціць, тым здаравейшы будзеш на працягу года.

Надвор'е на Саракі таксама прыцягвала ўвагу продкаў. Калі ад Грамніц да Саракоў не ішлі дажджы і не псавалася дарога, то летам чакалася засуха. Калі ў гэты дзень на стрэхах ляжаў снег, то на Благавешчанне снег будзе пакрываць усю зямлю, а на Юр'я – асобныя мясціны. Калі на Саракі ўволю нап'ецца вол ад расталых ледзяшоў – значыць, будзе добрая вясна. А на Усходнім Палессі на Саракі дзяўчаты хадзілі ў гэты дзень гукаць вясну:
– Жаваранак, ранняя птушачка,
Чаго так рана з выраю вылятаеш?
А там пры даліне – там ляжаць крыгі,
А там пры дарозе – снягі і марозы.
– А я тыя крыгі крыламі разаб'ю,
А я тыя марозы нагамі растапчу.
Правила комментирования
Эти несложные правила помогут Вам получать удовольствие от общения на нашем сайте!
Для того, чтобы посещение нашего сайта и впредь оставалось для Вас приятным, просим неукоснительно соблюдать правила для комментариев:
Сообщение не должно содержать более 2500 знаков (с пробелами)
Языком общения на сайте АиФ является русский язык. В обсуждении Вы можете использовать другие языки, только если уверены, что читатели смогут Вас правильно понять.
В комментариях запрещаются выражения, содержащие ненормативную лексику, унижающие человеческое достоинство, разжигающие межнациональную рознь.
Запрещаются спам, а также реклама любых товаров и услуг, иных ресурсов, СМИ или событий, не относящихся к контексту обсуждения статьи.
Не приветствуются сообщения, не относящиеся к содержанию статьи или к контексту обсуждения.
Давайте будем уважать друг друга и сайт, на который Вы и другие читатели приходят пообщаться и высказать свои мысли. Администрация сайта оставляет за собой право удалять комментарии или часть комментариев, если они не соответствуют данным требованиям.
Редакция оставляет за собой право публикации отдельных комментариев в бумажной версии издания или в виде отдельной статьи на сайте www.aif.ru.
Если у Вас есть вопрос или предложение, отправьте сообщение для администрации сайта.
Закрыть